Trzebiatowski Ośrodek Kultury

W 2018 roku przypada 75. rocznica wybuchu powstania w Getcie Warszawskim. W ramach upamiętnienia tego wydarzenia uczniowie Publicznego Gimnazjum im. Książąt Pomorza Zachodniego w Trzebiatowie wzięli udział w spotkaniu, które odbyło się w Pałacu nad Młynówką.

Powstanie, które wybuchło 19 kwietnia 1943 roku było pierwszą akcją zbrojną na terenie Polski, a jak się później okazało, również pierwszą w okupowanej przez Rzeszę Europie. Przyczyną tego heroicznego zrywu mieszkańców getta była decyzja o jego likwidacji, podjęta w ramach realizowanego przez Niemców planu eksterminacji ludności żydowskiej na terenie Europy. Getto było zamkniętą i otoczoną wysokim murem północno-zachodnią częścią centralnej Warszawy, w którym w szczytowym momencie jego funkcjonowania znajdowało się ok. pół miliona Żydów. W momencie wybuchu powstania w getcie znajdowały się szczątkowe ilości ludności żydowskiej, ok. 50-70 tysięcy osób. Potworne warunki, głód, epidemie chorób zakaźnych sprawiły, że w przeciągu 2 lat populacja getta zmniejszyła się kilkukrotnie. Wzrost liczby zgonów poprzez stopniowe zmniejszanie racji żywnościowych był częścią zaplanowanego przez Niemców ludobójstwa, którego głównym celem była fizyczna likwidacji Żydów w obozach zagłady, głównie w Treblince. Samo powstanie ze względu na miażdżące siły przeciwnika oraz brak broni nie miało szans żadnego powodzenia, nie miało też żadnych celów strategicznych – był to bowiem ostatni, rozpaczliwy i heroiczny zryw, który miał być odpowiedzią na ludobójstwo dokonane przez hitlerowców.

Uczestnicy spotkania, które odbyło się w pałacowej Czytelni Głównej wzięli udział w pogadance dotyczącej ludności żydowskiej. Dyrektor Trzebiatowskiego Ośrodka Kultury, Renata Teresa Korek, autorka kilkudziesięciu artykułów o mniejszościach narodowych m.in. „Żydzi szczecińscy, tradycja i współczesność”, „Żydzi w Trzebiatowie”, „Szkice o trzebiatowskich Żydach”, przybliżyła trzebiatowskiej młodzieży kulturę, tradycje, religię, zwyczaje i kuchnię Żydów żyjących na terenie naszego kraju, a także opowiedziała o gościach którzy w ciągu ostatnich lat odwiedzili nasz Pałac, m.in. Szewachu Weissie, Romie Ligockiej czy Miriam Akavii. Kolejnym etapem spotkania był seans filmu „Nie było żadnej nadziei. Powstanie w getcie warszawskim 1943”, który w przystępny sposób przedstawił historię getta, sytuację Żydów w przedwojennej stolicy, a także sam moment wybuchu powstania. Z okazji rocznicy uczniowie trzebiatowskiego gimnazjum pod opieką Pani Marioli Niewiadomskiej i Pani Brygidy Urbańskiej – Jędrzej oraz Martyna – zaprezentowali swoim rówieśnikom życiorys Idy Fink oraz opowiadanie „Zabawa w klucz”, po którym to młodzież wzięła udział w warsztatach tworzenia papierowych żonkili. Akcja „Żonkile” organizowana jest przez Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN i ma na celu propagowanie wiedzy na temat powstania w getcie warszawskim. Żonkil jest symbolem wydarzeń wiosny 1943r. , a także uczczeniem pamięci Marka Edelmana, przywódcy powstania, który co roku składał bukiet żółtych kwiatów pod Pomnikiem Bohaterów Getta. Na sam koniec uczniowie już z prawdziwymi żonkilami udali się na ulice miasta, za cel stawiając sobie Ratusz, w którym to mogli obdarować trzebiatowskich urzędników pięknymi kwiatami, przy okazji przypominając im o tej jakże ważnej rocznicy.

Rocznica wybuchu powstania w Getcie Warszawskim powinna być dla nas wszystkich – bez względu na narodowość, wiarę czy kulturę – najważniejszą lekcją historii. Jednak najważniejszym celem dzisiejszych czasów jest to, aby pamiętać o tamtych wydarzeniach i o bohaterach, którzy polegli. Chwila refleksji nad tamtymi wydarzeniami nic nas nie kosztuje, a jeśli nie będziemy pamiętać o przeszłości to jaką przyszłość zbudujemy razem?

Paweł Pawlonka